Bu Son Olsun (2012)

Çekilen çoğu 12 Eylül filmlerini merakla izlemiş biri olarak, “Bu dönemi komedi olarak nasıl ele aldılar?” düşüncesiyle ekran başına koyuldum. Orçun Benli’nin ilk uzun metrajlı projesinin senaryosunu Orçun Benli Şükrü Üçpınar ile kaleme almaktadır. 100 dakikalık dram, dram komedi türünün oyuncu kadrosu ise oldukça geniş: Engin Altan Düzyatan, Mustafa Uzunyılmaz, Ferit Kaya, Orhan Eşkin, Hazal Kaya, Bülent Çolak, Volga Sorgu, Deniz Uğur, Engin Alkan, Serdar Orçin.

Yaşar, Apo, Kovboy Ali, Cevat ve Ertuğrul’un tek istekleri karınlarını doyurup şarap içmektir. Geleceği düşünmeden kaygısızca yaşayan bu beş arkadaş, dönemin politik olaylarından ve taraf tutan insanlarından faydalanırlar. 12 Eylül 1980 sabahı ise sokağa çıkma yasağına yakalanırlar. İşin komik yanı, sokaklar onların evleridir. Peş peşe gelen talihsizlikler yüzünden cezaevine girerler. Oradaki yönetim ise birbirlerine güçlerini kullanmakla uğraşmaktadır.

Ocak 2012’de gösterime giren filmin müziklerini Cahit Berkay yapmaktadır. “Selvi Boylum Al Yazmalım”dan dolayı kalbimde yeri ayrı olan Berkay, türü gereği yarı komedi, ikinci yarı ise dram ağırlıklı başarılı müziklere imza atmıştır. Sokaklarda geçen olaylar esnasında hafiften “Çöpçüler Kralı” müziğine benzer bir müzik dinlemek ise beni filme daha çok sardı diyebilirim. Sondaki şarkı seçimi ise (Cem Karaca – Bu Son Olsun) mükemmeldi. Daha güzel bir şarkı seçilemezdi.

Mekan ve dekor seçimleri tarihin derinliklerine fazla inmese de kostümler uygun tasarlanmıştır. Dönemin koşullarını renklendirmelerle güzel ele alıyorlar. Afişteki gibi sarı/kahve tonları filmde çok belli edilmeden serpiştiriliyor. Çok canlı renkler yerine dramı ortaya çıkarmak için daha mat renkler tercih edilmiştir. Bu açıdan gayet başarılıdır.

Peki ya 12 Eylül’ü mizahi bir şekilde ele almak? Sorunun devamını getirecek yüklemi kafamda canlandıramadım. Gazeteler, kitaplar, filmler, programlar takip ettik, yaşananları duyduk, hatta bir kısmımız şahit bile oldu. Bunun güldürecek neyi olabilir ki? Elbette olamaz. Proje de zaten gülün, eğlenin diye yapılmamış. Öyle kahkaha attırmıyor, trajikomik tarafından ele alıp bir yandan acıyı paylaşıyor. Çok şık göndermeler yer alıyor; diyaloglar zekice kaleme alınıyor. Bunlar senaryonun güzel kısımları. Madalyonun diğer yüzüne bakacak olursak; karakter sayısı çok fazladır. Yoğunlaşabilecek ana karakter bulmakta zorlanıyorsunuz. Yaşar mı Sinan mı yoksa diğer mahkumlar mı baş rolde? “Hayır, hepsi baş rolde, amaç burada 12 Eylül’ü anlatmak” gibisinden bir açıklama bana geçerli gelmiyor. Bir konu anlatılırken bir ya da iki tane baş rol olması gerektiğine inanıyorum. Burada herhangi bir karakteri seçmeye çalışsanız dahi derinliğine hiç inilmemiş. Yakından tanımakta güçlük çekiyorsunuz. Yaşar karakteri filmin sonunda doğru kendini ortaya çıkarsa da çok tatmin edici gelmiyor. Tüm karakterler havada asılı kalıyor. Oyuncular oldukça bilindik ve başarılı olunca insan ister istemez daha çok merak ediyor canlandırdıkları rolleri. Heves kursakta kalıyor. Bir de 12 Eylül’ü mizahi olarak ele almaya çalışsalar da 12 Eylül’le ilgili çok şey içermiyor. Oldukça arka planda kalıyor. O döneme dair bir şey bilmeyen seyirci, projeyi izledikten sonra çok somut örnekler veremeyebilir; yemek yenilen gazetenin üstünde devrim kelimesinin geçmesinin suç olmasından başka!!

1979 İzmir doğumlu Engin Altan Düzyatan, Dokuz Eylül Üniversitesi Tiyatro Bölümü mezunudur. Tiyatro, sinema, televizyon dizilerinde ve programlarında sunuculuk yapmıştır. “Koçum Benim”, “En Son Babalar Duyar”, “Kampüsistan”, “Hayat Bilgisi”, “Mühürlü Güller”, “Alacakaranlık”, “Sıla”, “Sevgili Dünürüm”, “Cesaretin Var mı Aşka?”, “Bir Bulut Olsam”, “Kapalıçarşı”, “Son” gibi pek çok dizide oynamıştır. Televizyon dizileri ona beyazperdenin de yolunu hızla açmıştır. “Beyza’nın Kadınları”, “Cennet”, “Romantik Komedi”, “New York’ta Beş Minare”, “Anadolu Kartalları” gibi filmlerde oynamıştır. Buradaki karakteri (bıyığından olsa gerek) "Selvi Boylum Al Yazmalım"daki Cemşit'e benzettim. Tonlamasının yanı sıra oyunculuğunu da takdir ettiğim bir oyuncudur. Ele aldığı karakteri de başarılı şekilde oynuyor.